Lotos grzybień tygrysi [Nymphaea zenkerii]
Henryk Skrzyński


Jedną z ładniejszych roślin akwariowych należących do rodziny grzybieniowatych (Nymphaeceae) jest tzw. lotos tygrysi. W całej europejskiej literaturze akwarystycznej przyjęła się nazwa lotos lub lotos tygrysi mimo tego, że jest to przedstawiciel rodzaju Nymphaea a nie lotosów Nelumbo. Wydaje się, że wpłynęła na to uprawa (początkowo w oranżeriach, a potem także w akwariach) pochodzącego z Egiptu grzybienia egipskiego (Nymphaea lotus L.) zwanego inaczej lotosem egipskim. Pomimo wprowadzania przez firmy akwarystyczne nowych gatunków i odmian grzybieni, bardziej nadających się do uprawy w akwariach, nazwa pierwotna pozostała. Aktualnie pod nazwą lotos tygrysi zielony i czerwony najczęściej (ok.95%) kryje się pochodząca z Afryki Nymphaea zenkerii, rzadziej zaś N.lotus, N.rubra czy też pochądzące z USA krzyżówki jak: N.lelvola, N.dauberywa, itp.

W Polsce uprawiamy dwie odmiany barwne: zielonolistną i czerwonolistną. Obydwie mają na liściach czerwone, brązowe luv czarniawe krótkie paski - stąd nazwa lotos tygrysi. Prawdopodobnie odmiana zielona jest czysta genotypowo i daje potomstwo (z nasion) tylko zielone, natomiast od form czerwonych (czyżby mieszaniec?) uzyskujemy z nasion czerwone i zielone lotosy.

Najbardziej dekoracyjne są liście podwodne zarówno zielone jak i czerwone, które są tworzone przy niedoborze światła i słabym nawożeniu. Natomiast przy intensywnym i długim oświetleniu oraz dobrym nawożeniu, rośliny wytwarzają liście powierzchowe, zawsze zielone, jedynie u odmiany czrewonej od spodu z fiolerowym zabarwieniem. Niestety liście nawodne szybko zarastają powierzchnię i roślina staje się mało atrakcyjna dla akwarysty Aby temu przeciwdziałać należy złapać ręką wszystkie liście za ogonki, poniżej blaszek liściowych i ręką pociągnąć w górę aby uszkodzić częściowo korzenie. Można także obciąć liście powierzchniowe.

W wysokich akwariach, po wytworzeniu wielu liści nawodnych, roślina często kwitnie wytwarzając białobrązowy kwiat otwarty nocą a zamknięty w dzień. Jest samopylny i wytwarza wiele, często ponad tysiąc, nasion. Kiełkują one natychmiast po opadnięciu na dno. Aby uzyskać dużą liczbę młodych roślin trzeba jednak dbać o doświetlenie sadzonek na dnie akwarium. O ile uprawiana roślina nie chce kwitnąć, należy przedłużyć jej okres oświetlenia (powyżej 12 godzin) i zwiekszyć nawożenie poprzez korzenie, np. wstrzykując strzykawką jednorazową rozcieńczony odpowiednio nawóz pod korzeń lub wprowadzając tam nawóz stały.