Recenzja urządzenia Lajon 120 – kontrola pH i temperatury
Mariusz Miśtak (Enigma)


Przedmiot recenzji: Lajon 120 v.2.01


1. Wstęp

Zawsze chciałem rozbudować osprzęt swojego akwarium o coś, co byłoby urządzeniem na miarę XXI wieku, co pozwoliłoby mi zaoszczędzić czas, pieniądze i wysiłek. Ale przede wszystkim o coś, co pozwalałoby mi na bieżącą kontrolę niektórych parametrów wody oraz ich utrzymywanie na danym poziomie. Jednym z urządzeń oferujących tego typu urządzenia jest właśnie komputer Lajon 120.

2. Produkty pokrewne

Komputery do pomiaru pH i/lub temperatury oferuje sporo firm z branży zoologicznej. Jakość i funkcjonalność tych urządzeń zazwyczaj nie różni się zbytnio. Jednakże ceny w porównaniu do samoróbek czy Lajona są dość wygórowane. Dla przykładu sam pH komputer (bez kontroli i monitoringu temperatury) firmy Sera to koszt około 1000zł. Podobne urządzenie firmy AquaMedic to również kwota około 1100zł. Wydatek na komputer do pomiaru i kontroli temperatury to następne 500-600zł. Koszta Lajona 120 (kontroler pH i temperatury z elektrodą Eurosensor) to na dzień 10.09.2005 koszt rzędu 440zł. Niektórzy akwaryści-elektronicy sami składają pH komputer, korzystając ze schematów zamieszczonych w sieci. To, który z tych produktów wybierzecie, zależy więc w dużej mierze od pojemności waszego portfela.

3. Zamawianie produktu

Produkty z serii Lajon, możemy zamówić bezpośrednio od ich producenta lub też zakupić je poprzez (nieliczne) sklepy internetowe. Wybierając wariant pierwszy zazwyczaj „procedura” wygląda następująco: klient składa zamówienie, producent składa komputer i wysyła do odbiorcy. Dobrze jest więc wcześniej zamówić sprzęt a termin wysyłki uzgodnić wcześniej, wtedy nie natkniemy się na żadne niespodzianki. Kontakt ze sprzedającym jest bardzo dobry, odpowiedzi na emalie są szybkie i rzeczowe. Drugą możliwością jest kontakt telefoniczny. Kupowania tego sprzętu poprzez sklepy internetowe raczej nie polecam głównie ze względu na narzucane marże cenowe na produkty i niejednokrotnie długi czas na realizację zamówienia. Koszt wysłania sprzętu przez producenta to na dzień 10.09.2005, 10zł za paczkę priorytetową (przy wpłacie kwoty na konto).

4. Nadchodzi paczka

Szczerze mówiąc nie spodziewałem się, że opakowanie produktu będzie wyglądać tak profesjonalnie . W skład całej przesyłki wchodzą: pH komputer Lajon 120, moduł sterujący załączaniem urządzeń, elektroda, sonda do temperatury, płyny kalibracyjne i kable podłączeniowe. W komplecie nie dostałem niestety instrukcji do w/w urządzenia, dla kogoś mającego dostęp do Internetu w domu to nie problem (instrukcję można skopiować ze strony producenta), niestety nie każdy jest w tak komfortowej sytuacji. Producent zapewnia jednak, że w przypadku braku kontaktu poprzez email, do kompletu dołączana jest instrukcja (...).

5. Podłączanie

Sprzęt w całości nie zajmuje dużo miejsca, można go dość łatwo i komfortowo postawić w sąsiedztwie akwarium. Jedynym utrudnieniem może być stosunkowo krótka długość kabla łączącego elektrodę pH i Lajona ale to już uwaga do producenta elektrody Eurosensor, firmy „Zakład Produkcji Elementów Aparatury Fizykochemicznej” z Gliwic. Istnieje możliwość zakupu elektrody z dłuższym przewodem (trzeba o tym uprzedzić producenta odpowiednio wcześniej). Podłączenie tego wszystkiego zajmuję trochę czasu, producent na pewno nie ułatwia nam tego zadania, nie ujmując w instrukcji schematu podłączenia urządzenia i jego komponentów. Pozostaje jeszcze tylko podłączyć elektrozawór, grzałkę i wiatraczek, nic prostszego…do póki nie zaczniemy się zastanawiać co gdzie podłączyć. Urządzenie posiada 4 gniazda elektrycznę (płaskie – nie okrągłe) bez jakichkolwiek oznaczeń. Dopiero po chwili człowiek dochodzi do wniosku że prawdopodobnie lampki kontrolne i oznaczenia (pHmin, pHmax, Max i Tmin) są wskazówką gdzie co podłączyć. Grzałka podłączona, wiatrak także i tutaj kolejny problem. Elektrozawór firmy AquaMedic, którego używam ma okrągłą wtyczkę. Z tej sytuacji możemy wybrnąć na kilka sposobów. Można przerobić wtyczkę na płaską niszcząc oryginalny kabel i wtyczkę AM, można użyć tzw. Złodziejki (rozgałęźnika) – choć coraz trudniej znaleźć taki z płaską wtyczką. Trzeci sposób to zastosowanie przedłużacza z płaską wtyczką i okrągłymi gniazdami.
6. Machina ruszyła

Zasilanie załączone, na wyświetlaczu pokazuje się kolejno: model kontrolera, wersja oprogramowania i wartość buforów kalibracyjnych. Po tej operacji, komputer przechodzi do normalnej pracy. Jako standardowe ustawienia, urządzenie pokazuje na przemian odczyn wody i temperaturę. Do dokładnej pracy brakuje nam tylko kalibracji elektrody, nazwa brzmi dość strasznie ale zobaczmy. Tą operację instrukcja opisuje na szczęście szczegółowo i w miarę zrozumiale dla przeciętnego człowieka. Płyny kalibracyjne dołączone do zestawu to produkt znanej większości akwarystom firmy Polskie Odczynniki CHemiczne (POCH). Komputer jest gotowy do pracy i wyręczania nas w niektórych obowiązkach.

7. Funkcje i działanie

Jak już wcześniej wspomniałem komputer wg standartowych ustawień wyświetla na przemian pH i temperaturę wody. Tak wygląda ten stan na wyświetlaczy:




Przeglądania funkcji komputera dokonujemy poprzez naciśnięcie przycisku P2, przyciskiem P1 zatwierdzamy lub zmieniamy dany parametr/wartość lub wchodzimy do któregoś z podmenu. Urządzenie oferuje następujące menu:

Zdjecie nazwy podmenu	Opis funkcji podmenu
	odczyt skrajnych wartooci pomiarów pH i tempratury
	Zmiana trybu wyowietlania (do wyboru): - LED1 - wyowietlanie tylko pH - LED2 - wyowietlanie tylko temp. - LED3 - wyowietlanie naprzemienne obu wartooci
	Zmiana parametrów odnosz1cych sie do pomiaru i regulacji pH: - pHn - ?1dane pH - delta - alarmy dla pH - histereza - ró?nica pomiedzy w31czeniem a wy31czeniem korekty - bufory kalibracji elektrody
	Zmiana parametrów odnosz1cych sie do pomiaru i regulacji temp.: - pHn - ?1dana temperatura - delta - alarmy dla temp. - histereza - ró?nica pomiedzy w31czeniem a wy31czeniem korekty temp.
	Funkcja alarmu dYwiekowego po przekroczeniu wartooci alarmowych dla obu zmiennych: - 0 - brak sygna3u - 1-8 - d3ugooa sygna3u - 9 - sygna3 ci1g3y

8. Uwagi praktyczne

Podstawą dobrego funkcjonowania aparatury jest ustawienie dobrych histerez, które nie powinny być zbyt małe aby nie powodować bardzo częstego załączania się i rozłączania urządzeń. Ja preferuję histerezę pH o wartości 0,03 a w odniesieniu do temperatury 0,3. Myślę, że są to dość rozsądne ustawienia. Sonda temperatury nie powinna się znajdować blisko grzałki, za najlepsze miejsce na usytuowania sondy uważam okolice filtra wewnętrznego lub wylotu filtra zewnętrznego ze względu na ciągłą cyrkulację wody. Osobiście preferuję całkowite wyłączenie alarmu dźwiękowego (ustawienie 0). Gdy delta zostanie przekroczona, sprzęt informuje nas o tym wyświetlając literkę P dla pH lub odwrócone L dla temperatury. Brak połączenia z sondą temp. sygnalizowane jest stanem alarmowym oraz wyświetlaniem środkowych kresek zamiast wartości pomiaru.

9. Zdjęcia sprzętu







8. Podsumowanie

Jako całość, uważam ten zestaw z komputerem Lajon 120 za godny polecenia. Cena jest bardzo kusząca w porównaniu do konkurencji. Jakość również pozostaje w sumie bez zarzutu. Możnaby oczywiście rozmawiać o dodatkowych funkcjach czy też o wyglądzie komputera ale to już kwestie dość indywidualna. Gdybym miał oceniać sprzęt w skali od 1 do 10, dałbym notę 8.


Plusy:

+ cena
+ jakość
+ funkcje
+ dość intuicyjna obsługa

Minusy:

- brak możliwości ustawienia czasu wyświetlania pH i temp. w przypadku wyświetlania obu wartości
- mało atrakcyjny wygląd
- brak komponentów ułatwiających instalacje komputera, załącznika sprzętu jak i sond